Szyb Krystyna w Bytomiu


  • lokalizacja: Bytom Szombierki
  • powierzchnia: 3 050 m2
  • typ: konkurs zamknięty / NAGRODA w głosowaniu internetowym
  • inwestor: GC Investment Sp. z o.o. / Szyb Krystyna
  • autorzy: Marta Dyrda, Radek Fikus, Marcin Jagiełło, Jarek Krysiak / grafika: Radek Fikus / fotografie: Bartek Osiński
  • data: 2009

  • plansze projektu / pdf

  • Urbanistyka / Przedstawiony projekt jest składową podobieństw i przeciwieństw, równoważnią urbanistyczną i materiałową odmiennością. Elementy te kształtują tezę jednorodności i spójności założenia. W opracowaniu odrzucamy metodę rehabilitacji struktury miasta opartej o nowe, lecz fragmentaryczne elementy. Podejmujemy działanie kompleksowe. Włączając w zakres opracowania teren przeznaczony pod budowę przyszłej galerii handlowej i działki w północnej części terenu chcemy stworzyć spójną strukturę, która odegra niebanalną rolę w kształtowaniu miasta Bytom. / Idea i zapis urbanistyczny opiera się na analizie wysokościowej panoramy Bytomia. Przedstawiony - jako pierwszy - schemat pokazuje jak wielką przewagę wysokościową nad południową częścią miasta ma jej północny odpowiednik. Taka dysproporcja dyscyplinuje do jej stopniowego wyrównania. Stąd idea ‘równoważni urbanistycznej’. Następstwem tej decyzji jest wertykalna koncepcja poprzemysłowego terenu byłej kopalni Szombierki wraz z jej ‘perłą’ - zabytkowym szybem ‘Krystyna’. Nowopowstałe założenie urbanistyczne będzie niewątpliwym zaczątkiem uzdrowienia i rozwoju południowej części miasta. / Podstawą projektu są dwa współzależne elementy: istniejący, zabytkowy szyb Krystyna, wobec którego postępujemy zgodnie z zasadą minimalnej ingerencji oraz część projektowana: ‘klamra usługowa’ i siedem jednorodnych, wysokich na 55m wieŜ. Jednolitość jest ukłonem w kierunku szybu ‘Krystyna’, który w opozycji do smukłych i delikatnych wież przypomina nam tutaj ‘pannę młodą z druhnami’. warto podkreślić, że istotą projektu jest szyb ‘Krystyna’, a elementy projektowane traktowane są jako istotne tło - właśnie takie przeświadczenie towarzyszyło nam przez cały proces projektowania. / Totalność szybu i transparentna delikatność wieŜ nadaje obszarowi nowego wymiaru. Każda z wież to inna funkcja, dowolnie wybierana przez inwestora. Pozwala to na etapowanie inwestycji. ‘Klamra’ oprócz usługi mieści w sobie naziemne parkingi. Ten zabieg pozwala uwolnić teren od komunikacji , a ‘zielona dolina’ staje się podwaliną dla nowopowstałych obiektów wysokich. / Istotnym elementem prezentowanego projektu jest jego aspekt historyczny. Kopalnia Szombierki pozostawiła po sobie niezwykłą przeszłość szybów czy pokładów kopalnianych. Właśnie w ramach owej pamięci historycznej nowe wieże przyjmują związane z tym miejscem ‘kobiece’ imiona. Tak oto ocalałe szyby ‘Krystyna’ i ‘Ewa’ zyskują sobie siedem nowych, szombierskich sióstr. / Na mapie Bytomia pojawia się nowy ważny punkt - ‘Sister Towers’ - ‘Siostrzane Wieże’, które w przyszłości mają się stać nową ‘szansą’ dla miasta .














    Obiekt - szyb Krystyna / Samotna, obumarła perła architektury przemysłowej czarnego śląska. Reanimacja, jakiej bezsprzecznie wymaga, polega na logicznej kontynuacji propozycji zagospodarowania terenu. / Tezy jednorodności i spójności oraz zasada minimalnej ingerencji zostały przetransformowane z zapisu urbanistycznego na architektoniczny. Zawierają się one w pojęciu transplantacji. W naszym przypadku polega to na usunięciu wewnętrznej, martwej struktury funkcjonalnej obiektu, w której miejsce wprowadzone zostaje nowe 'serce'. Obumarły system to niespełniający swojego pierwotnego zadania zespół kół wyciągowych wraz z infrastrukturą. 'Serce' to wstawiona do wnętrza, kontrastująca z cięŜką 'Krystyną' lekka, półprzezierna forma nawiązująca materiałowo i ideowo do nowo projektowanych 'sióstr'. Twór ten w żaden sposób nie jest związany z substancją budowlaną szybu. Pozostaje zdystansowany od ceglanej fasady jak i stalowego, imponującego skalą układu konstrukcyjnego. Przestrzenie tworzące się na całej 54 metrowej wysokości między nową tkanką , a historyczną skórą dają użytkownikom możliwość pełnej penetracji wizualnej wszystkich elementów obiektu. W ten sposób chcemy uszanować, a jednocześnie podkreślić jego dużą wartość kulturową i estetyczną. Nadanie historycznym elementom rangi 'eksponatu muzealnego' predestynuje szyb 'Krystyna' do przejęcia funkcji ogólnodostępnej. Zabieg taki pozwoli uczynić go bezcennym dobrem publicznym. Niestety muzeum lub inne podobne formy aktywacji nie pozwolą zapewnić pożądanego poziomu rentowności inwestycji. Dlatego też naszą propozycją zachowującą otwarty charakter jest stworzenie w "sercu" zespołu sal konferencyjno szkoleniowych i biurowych. / Układ funkcjonalny został rozbity na trzy bloki zgodnie z zasadą jaką odnajdujemy na fasadzie przypominającej kształtem górniczy "pyrlik'. Dolny - szersza podstawa mieszcząca w sobie reprezentacyjną strefę wejścia wraz z nadwieszoną audytoryjną salą konferencyjną; środkowy - smukły blok stanowi zespół sal mogących przejąć funkcję pomieszczeń szkoleniowych lub biurowych; górna - najszersza część to przestrzenna restauracja. / Ze wszystkich opisanych pomieszczeń komponujemy widokowe kadry. Powstają charakterystyczne obrazy miasta i konstrukcji. / Jedynymi fragmentami 'serca' sygnalizującymi z zewnątrz o wtargnięciu w historyczną substancję szybu jest otwierający element wejściowy i zamykający tarasu widokowego. / Zasada minimalnej ingerencji odnosząca się do architektury znajduje pełne uzasadnienie i powinna być rozumiana w szerszym kontekście procesu projektowego rozpoczętego w skali urbanistycznej.














    powrót do projektów >